تاریخ روابط ایران و آمریکا

جان قزوینیان / سعید عدالت‌جو، علی فیض‌اللهی

نویسنده با تالیف چنین کتابی برای جامعه آمریکا، به شکلی جامع به جوانب مختلف تاریخی روابط میان ایران و آمریکا پرداخته و ضمن بیان نظرات خود درباره ماهیت این روابط، در صدد است تا روایت تاریخی از رابطه پر افت و خیز میان دو کشور را از نزدیک به سه قرن پیش ارائه دهد. به گفته نگارنده، نزدیک به سه قرن از رابطه این دو کشور با یکدیگر می ­گذرد و دو طرف تاریخی از جهل تقریباً کامل نسبت به یکدیگر تا نگاهی افسانه­ ای و اسطوره­ ای، عامل نجات، منشا آزادی، اشغالگر، کودتاچی، استعمارگر، امپریالیست و سرانجام دشمنی مطلق نسبت به یکدیگر داشته ­اند. 

مولف در راستای انتشار این اثر، اظهار می ­دارد: مهم است که به دنبال مقصر و مجرم و قربانی نگردیم یا از کسی طرف­داری نکنیم و می­ خواهم این نخستین کتابی باشد که نه در تهران نوشته شده است و نه در واشنگتن و فراتر از آن، فارغ از مفروضات واکنشی و هر ایدئولوژیکی ­ای باشد که اغلب نوشته ­های این موضوع به آن دچار است. البته نویسنده در پی آن است که بگوید، ستیز فعلی میان ایران و آمریکا ضرورتی ندارد. در جای دیگر، نویسنده اظهار می ­دارد: با سفر به اقصی نقاط کشور و گفتگو با ایرانیان و جست و جو در آرشیو­ها از جمله آرشیو وزارت امور خارجه در صدد خلق نسخه غنی ­تر و عالی ­تر از داستان روابط میان دو کشور بوده ­است و امید داشته تا با قرار دادن اطلاعاتی که از آرشیو ایرانی­ ها به دست آمده­ است، در کنار مدارک مشابه آمریکایی، به منابع هر دو کشور این امکان را بدهد که از جانب خود سخن بگویند.

بر این اساس، نگارنده طی جهار فصل اصلی، بخش دیباچه و پایانی به بررسی روابط دو کشور طی دوره ­های قاجار و پهلوی و همچنین دوره انقلاب اسلامی ایران پرداخته است و این چهار فصل به ترتیب با عنوان بهار، تابستان، پاییز و زمستان آمده است. در بخش پایانی کتاب، نویسنده با اشاره به سال ­ها تحریم‌های اقتصادی سخت به ویژه از سال 2018 میلادی به بعد علیه ایران که زمینه کاهش ارزش پول ملی، اخلال در نظام بانکی و خدمات درمانی را در بر داشته است، اما این که ایران در شرف فروپاشی نیست را عجیب دانسته است و اعتقاد خود و استدلال نهایی این کتاب را این می ­داند که تنها راهی که آمریکا و ایران می­ توانند اختلافات خود را حل کنند، مشارکت در گفت­گوهای جامع، بدون قید و شرط، جدی همراه با حسن نیت و در سطح بالا می ­باشد.