بحران سوریه: ریشه‌ها، ابعاد و پیامدها
سید علی نجات
سوریه به عنوان یک کشور باستانی و دارای موقعیت ژئوپلیتیکی و برخوردار از عمق استراتژیکی می‌باشد، به واسطه همسایگی با منطقه پرمناقشه فلسطین اشغالی همواره در کانون توجه بوده است و همواه یکی از اضلاع مقاومت علیه رژیم صهیونیستی محسوب شده است، اما شکل گیری بحران و جنگ در این کشور، همه ویژگی های مذکور را تحت الشعاع قرار داده است. سوریه که تا پایان سال 2010میلادی یکی از کشورهای باثبات و تاثیرگذار در منطقه غرب آسیا به شمار میرفت و در کنار ایران، ترکیه و عربستان سعودی، محور اصلی تحولات منطقه بود، اما از ابتدای سال 2011 میلادی و با به وجود آمدن بحران و جنگ داخلی در این کشور، این کشور از چرخه قدرت و رقابت در غرب آسیا حذف گردید. در واقع، بحران سوریه که به تدریج از یک مناقشه داخلی آغاز و سپس به یک جنگ داخلی و بحران منطقه ای و بین المللی تبدیل شد، به یکی از پیچیده ترین بحران های منطقه بعد از جنگ جهانی دوم تبدیل شد و این بحران پیامدها و تبعات متعددی را در سه سطح داخلی، منطقه ای و بین المللی به دنبال داشته است. در این زمینه کتاب چهار پرسش اصلی مطرح می کند:
عوامل موثر در شکل گیری و تداوم بحران سوریه کدام هستند؟
بحران و جنگ ده ساله سوریه چه تاثیرات و پیامدهایی را در سطح داخلی، منطقه ای و بین المللی به دنبال داشته است؟
سناریوهای پیش روی بحران سوریه کدام هستند؟
بحران سوریه چه چالش ها و فرصت هایی را برای جمهوری اسلامی ایران و محور مقاومت در بر داشته است؟
در پاسخ یه سوالات یاد شده، کتاب در چهار فصل ساماندهی شده است. فصل اول عوامل ساختاری و غیرساختاری تاثیرگذار در شکل گیری، تشدید و تداوم بحران سوریه را مورد بررسی قرار می دهد. در فصل دوم، پس از بررسی پیامدهای داخلی بحران در زمینه های سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی-اجتماعی به پیامدهای منفی آن در سطح منطقه ای و فرامنطقه ای اشاره می شود. فصل سوم، سناریوهای مختلف پیش روی سوریه و پیامدهای آن برای بازیگران نقش آفرین در بحران را مورد واکاوی قرار می دهد. فصل چهارم نیز چالش ها و فرصت های سیاسی، امنیتی، اقتصادی و فرهنگی-اجتماعی بحران سوریه برای جمهوری اسلامی ایران و محور مقاومت را مورد بررسی قرار می دهد.