خاستگاههای سرمایهداری غیر لیبرال (مقایسه آلمان و ژاپن)
ولفانگ استریک و کوزو یامامورا /
زهرا عبدالمحمدی
کتاب در قالب مجموعه مقالات تنظیم شده است که با ترکیب بینش هایی از تاریخ، اقتصاد، جامعه شناسی و علوم سیاسی و با بهره گیری از دستگاه نظری نهادگرایی به تحلیل چگونگی شکل گیری سرمایه داری غیرلیبرال، روندهای سیاست گذاری و حکمرانی اقتصادی و ادغام آنها در مدل های سرمایه داری ملی در آلمان و ژاپن پرداخته است. مطالب اصلی کتاب طی یک مقدمه و پنج فصل ارائه گردیده است.
مقدمه کتاب با عنوان شناسایی خاستگاه های سرمایه داری غیرلیبرال در آلمان و ژاپن توسط ولفانگ استریک تالیف گردیده است. در این مقدمه به مقایسه انواع سرمایه داری و جنبه هایی از تاریخ سرمایه داری غیرلیبرال در ژاپن و آلمان و همچنین چشم انداز آن پرداخته شده است.
فصل اول که توسط گرهارد لهمبروخ به رشته تحریر درآمده است، روند موازی- و تاحدودی وابسته- تکامل گفتمان سرمایه داری حک شده و اوجگیری تاریخی آن برای تسلط در آلمان و ژاپن را به تصویر می کشد. لهمبروخ تکامل گفتمان های سرمایه داری حک شده در آلمان و ژاپن را به همراه ترتیبات نهادی پشتیبان آنها در طول قرن بیستم ردیابی می کند و به طور خاص نشان می دهد که چگونه وقوع دو جنگ جهانی، الگوهای غیرلیبرال حکمرانی اقتصادی مستقر در دو کشور را تقویت و در عین حال اصلاح کرد.
فصل دوم نوشته فیلیپ مانو بر مشارکت اساسی نخبگان بوروکرات و اصلاحات محافظه کارانه در برهه تعیین کننده صنعتی شدن و ملت سازی در پایان قرن نوزدهم تاکید می کند. مانو با نگاهی به نحوه ظهور دولت رفاه در دو کشور و ساختار نهادی و پیامدهای اقتصادی و اجتماعی آن، خاستگاه سرمایه داری غیرلیبرال را در صورت بندی تاریخی ای می داند که در آن یک بوروکراسی دولتی قدرتمند و فاقد مشروعیت دمکراتیک، فرایند توسعه صنعتی را مدیریت می کند.
در فصل سوم، گریگوری جکسون به شرکت های سهامیبزرگ به عنوان یکی از نهادهای اصلی سرمایه داری مدرن و به ویژه نوع غیرلیبرال آن می پردازد.
در فصل چهارم، سیگورت ویتولز در پژوهش خود پیرامون خاستگاه های تامین مالی سرمایه داری حک شده آلمان و ژاپن، در نهایت بر توضیح درهم تنیدگی های سیستمیبین رژیم های مختلف محلی در یک کشور خاص در میان رژیم های تولیدی مبتنی بر دو عامل اصلی تولید در یک اقتصاد سرمایه داری( یعنی سرمایه و نیروی کار) متمرکز شده است.
در فصل پنجم و آخر کتاب، کاتلین تلن و ایکو کومه خاستگاه های سیستم های شکل گیری مهارت های صنعتی ژاپنی و آلمانی را بررسی می کنند.