امروز جمعه  ۱۰ فروردين ۱۴۰۳
۱۴۰۱/۰۳/۳۱- ۱۱:۵۳ - مشاهده: ۱۵۵۶

روانشناسی رابطه ایران و آمریکا

آکان مالیچی، استفان جی.واکر/ وحید شمس الدین نژاد، مجید بهستانی

استفان واکر، استاد بازنشسته روابط بین­ الملل است که بیشتر دوران کاری خود را در دانشگاه آریزونا گذرانده است. حوزه­ های روان­شناسی سیاسی، مدیریت منازعه و تحلیل سیاست خارجی از موضوعات مورد علاقه وی است. آکان مالیچی نیز استاد ترک­ تبار دانشگاه فورمن است که بر روی مدیریت منازعه و تصمیم ­گیری در سیاست خارجی متمرکز است و برای تحلیل نقش انسان­ ها در تحولات خارجی اهمیت زیادی قائل است.

          از نظر مترجمان کتاب، از نکات قوت این اثر، مرور فشرده، اما جذاب از تاریخ روابط سیاسی دو کشور است و نویسندگان سعی کرده ­اند تا جنبه­ های تعصب را در تحلیل کنار بگذارند. همچنین بارزترین نکته اذیت­ کننده، منابعی است که نویسندگان برای آشنایی با تحولات داخلی ایران و سیاست خارجی آن به آن‌ها رجوع کرده­ اند و ناخواسته در دام یک سونگری و جهت­ گیری شده­ اند. اشکال دیگر کتاب، بی­ توجهی نویسندگان به عنصر مذهب در جامعه ­شناسی ایران است که نویسندگان تحولات سیاسی معاصر ایران به ویژه در رابطه با قدرت­ های خارجی را به ملی­ گرایی سکولار محدود کرده ­اند.

          در این اثر، تحلیل روابط دو کشور ایران و آمریکا به لحاظ سیاسی از زمان جنگ جهانی دوم تا حال حاضر پرداخته شده ­است. به اعتقاد نگارندگان، روابط سیاسی کشورها در زمان­ هایی دربردارنده اتفاقات و تحولات خاصی است که می ­تواند تغییرات اساسی و عمیقی در مناسبات سیاسی آن‌ها داشته باشد و این زمان­ ها دوره تعامل راهبردی می­ باشند. از نظر نویسندگان در روابط میان دو کشور و در بازه زمانی تقریباً 75 ساله­، سه دوره تعامل راهبردی وجود دارد: 1-دوره ملی شدن صنعت نفت(1330 شمسی) تا کودتای 1332 شمسی، 2-دوران پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 شمسی تا بحران اشغال لانه جاسوسی در سال 1358 شمسی و 3-دوران برآمدن اصلاح­ طلبان در سال 1376 شمسی تا قرار گرفتن ایران در فهرست محور شیطانی در سال 1382 که این دوره ­ها، سه دوره تاریخی خاص هستند. به باور نویسندگان، حاصل نهایی این برهه­ های مهم تاریخی در روابط آمریکا و ایران می­ توانست اساساً متفاوت باشد. به عبارتی، مقدر نشده است که ایران دشمن آمریکا باشد، بلکه به سبب کنش ­های متقابل به دشمن آمریکا بدل شده است. همچنین ایران مجبور نیست دشمن آمریکا باقی بماند؛ چراکه روابط بین­ الملل پویا و در معرض تغییر اساسی است.

          در فصل اول کتاب، سوالات پژوهش، اهمیت آن­ ها و شماری از نظریه­ ها و روش­ های به کار گرفته شده در این اثر مطرح شده ­است. سوالاتی که کتاب در صدد پاسخ به آنها است عبارت­ اند از:

چرا و چگونه ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران به دشمن یکدیگر تبدیل شده ­اند؟

آیا دو کشور می ­توانستند دوست باقی بمانند و یا حداقل دشمن هم نشوند؟

از چه زمانی روابط میان دو کشور رو به وخامت گذاشت؟ و آیا می­ توانست این وضع متوقف شود یا اینکه عکس آن اتفاق بیافتد.

از تحلیل گذشته روابط میان دو کشور، چه درس­ هایی می ­توان گرفت؟

در فصل دوم کتاب، بستر تاریخی ­ای که در آن روابط ایران و آمریکا می ­تواند فهمیده شود، مورد مداقه قرار گرفته ­است.

          در فصل سوم با ابتناء بر نظریه نقش، به روش­ های کاربردی در فرایند نزاع نقش و انتقال نقش در روابط آمریکا و ایران می­ پردازد.

          فصل­ های چهارم تا هشتم تحلیل­ های تجربی در خصوص سه برهه تعیین شده از سوی نویسندگان را دربرمی ­گیرد. در این فصل­ ها به ارائه مفاهیم و انتظارات نقش رهبری هر کشور پرداخته می­ شود. همچنین این فصل­ ها یک تحلیل صوری از مفاهیم و انتظارات نقش و تحلیل­ های مبتنی بر نظریه بازی­ ها از الگوهای اقدام احتمالی را ارائه می­ کند.

          در فصل نهم و فصل پایانی این اثر، چندین نتیجه­ گیری از سوالات مطرح­ شده در فصل اول استخراج می­ شود و سرمشق­ هایی را برای هدایت سیاست خارجی آمریکا در آینده ارائه می­ دهد. 

متن دیدگاه
نظرات کاربران
تاکنون نظری ثبت نشده است

امتیاز شما